Chyba wszyscy polscy pisarze marzą o uzyskaniu za swój wysiłek odpowiedniej nagrody. Wyróżnienie pośród setek innych autorów, którzy zdecydowali się wydać swoją powieść w konkretnym roku to niewątpliwie powód do dumy. Niemniej jednak, nie jest to jedyna przyczyna tego, że nagrody literackie są tak kuszące. Wiąże się z nimi bowiem większy prestiż i zainteresowanie konkretnym autorem, a co za tym idzie sprzedaż książki zwiększa się. Nagrody literackie są świetną szansą na wyrobienie renomy i przyciągnięcie wydawców spoza granic naszego kraju. Nie ma też co ukrywać, że łączą się z nimi spore premie finansowe. Wszystko to sprawia, że autorzy bardzo chętnie przystępują do różnorakich konkursów.
Lista nagród i konkursów literackich w Polsce
W Polsce istnieje wiele nagród literackich – które jednak są naprawdę prestiżowe? Sprawdźmy.
Paszporty Polityki
Paszporty Polityki to prawdopodobnie najbardziej rozpoznawalna nagroda literacka w naszym kraju. Przyznawana jest ona od 1993 roku, przez tygodnik Polityka. Kandydaci do jej odebrania wybierani są przez prestiżowe grono krytyków i ekspertów, a rozdanie nagród odbywa się podczas uroczystej gali, w warszawskim Teatrze Wielkim. Nagroda ta uznawana jest za swoistą przepustkę, otwierającą przed nagrodzonym możliwość rozpoczęcia iście międzynarodowej kariery literackiej. W przeszłości literackie paszporty polityki otrzymywali między innymi Olga Tokarczuk, Marek Bieńczyk, Dorota Masłowska, jak również Jacek Dehnel.
Nagroda fundacji im. Kościelskich
Kolejna nagroda, z którą wiąże się bardzo wysoki prestiż, między innymi dlatego, że przyznawana jest ona regularnie już od ponad 50 lat. Za jej przyznawanie odpowiada Fundacja imienia Kościelskich, której założenie było ostatnią wolą Moniki Kościelskiej – wdowy po znanym polskim poecie i wydawcy, Władysławie Auguście Kościelskim. Misją, jaką wyznacza sobie Fundacja, jest wspieranie młodych i ambitnych polskich pisarzy i poetów. Nagrody te przyznawane są więc zazwyczaj osobom poniżej 40 roku życia. Wśród laureatów wymienić można Dawida Bieńkowskiego, Tomasza Burka oraz Macieja Płazę.
Nagroda im. Stanisława Piętaka
Nagroda im. Stanisława Piętaka nie jest już obecnie przyznawana. W latach 1965-1994, kiedy to wręczano te nagrody, były one uznawane za jedne z najbardziej prestiżowych wyróżnień w świecie polskiej literatury. Nagrody przyznawane były za wybitne osiągnięcia literackie, między innymi w kategorii poezji, prozy, dramatu, czy też eseistyki. Po wręczeniu nagrody organizowany był specjalny posiłek w warszawskiej restauracji “Kamienne Schodki” – była ona prowadzona przez wdowę po znanym poecie, Aleksandrę Piętak. Do grona wyróżnionych tą nagrodą autorów zaliczyć można Krzysztofa Bieleckiego, Janusza Rudnickiego, czy też Teresę Lubkiewicz-Urbanowicz.
Sprawdź również: „Uwikłany” – kryminał Michała Bednarskiego
Nagroda Literacka miasta stołecznego Warszawy
Nagroda Literacka miasta stołecznego Warszawy pierwotnie przyznawana była w latach 1925-1938. Po 70 latach, w roku 2008 władze miasta postanowiły o jej reaktywacji. Nagrody i wyróżnienia przyznawane są tu w kilku kategoriach – w tym w kategorii “Warszawski Twórca”, przeznaczonej dla wyróżniających się autorów pochodzących z Warszawy. Kolejną ekskluzywną dla stolicy kategorią jest “książka o tematyce warszawskiej”, zaś pozostałe to “proza”, “poezja” i “literatura dziecięca”. Do twórców nagrodzonych rzeczoną nagrodą można zaliczyć Joannę Rudniańską, Piotra Sommera, Julię Hartwig, czy też Pawła Beręsewicza.
Nagroda literacka Gdynia
Nagroda literacka Gdynia to ustanowiona w kwietniu 2006 roku przez prezydenta Gdyni Pawła Szczurka nagroda dla najlepszych książek, które zostały wydane w roku ubiegłym. Powstała ona z inicjatywy Elżbiety Gwiazdowskiej – byłej dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej. Obecnie przyznawana jest ona w czterech kategoriach – proza, poezja, eseistyka, a także przekład literacki na język polski. Laureaci każdej z tych kategorii mogą liczyć na nagrodę pieniężną w wysokości 50.000 złotych. Lista nominowanych książek ogłaszana zaś jest z wyprzedzeniem na Warszawskich Targach Książki. Do laureatów tego konkursu zaliczają się Tomasz Bąk, Krzysztof Bartnicki, a także Justyna Bargielska.
Nagrody literackie Nike
Nagroda literacka Nike przyznawana jest od roku 1997, a jej głównym celem jest promocja współczesnej literatury polskiej. Za nagrodę odpowiadają środowiska związane z Gazetą Wyborczą oraz Fundacja Agory. Jest ona polskim odpowiednikiem brytyjskiej nagrody Bookera. W konkursie wziąć mogą udział tylko i wyłącznie dzieła żyjących artystów, reprezentujących sobą jednak dowolny gatunek literacki. Wśrod dotychczasowych laureatów nagrody Nike wyróżnić można między innymi Joannę Bator, Karola Modzelewskiego, a także Tadeusza Różewicza
Nagroda imienia Janusza Zajdla
Nagroda imienia Janusza Zajdla związana jest przede wszystkim z literaturą fantasy i przyznawana jest regularnie od roku 1984. W przeciwieństwie do innych opisywanych tu nagród, podczas konkursu obowiązuje tak zwany system Australijski – zamiast jednego zwycięzcy, wyłania się kolejność zgłoszonych do niego propozycji literackich. Jej pierwszym laureatem był sam Janusz Zajdel. Przyznawana jest w dwóch kategoriach – powieść oraz opowiadanie. Pośród laureatów wymienić można Rafała Kosika, Rafała Ziemkiewicza oraz Andrzeja Sapkowskiego.
